Timmerman, lantaarnopsteker zomaar twee beroepen waarmee Jan van Ens zijn sporen in Okkenbroek heeft verdiend en nagelaten.

Jan van Ens (* 6 augustus 1898 - † 25 april 1990), geboren in Oldemarkt begon in 1912 als timmerman bij een baas en werkte in de buurt van Blankenham aan een kerk. Niet veel later werd de kerk ik Nieuw Heeten gebouwd. Een kameraad van Jan werkte daar en zo kwam Jan met zijn ervaring in Blankenham naar Nieuw Heeten om daar aan de bouw van de kerk te werken. Zijn eerste kosthuis was bij café Tijhuis. Daar hield Jan het niet lang uit en zocht een ander kosthuis. Dat vond hij bij Hein Spoolder, een gezin met zes kinderen. Eveneens in Nieuw Heeten. Van Ens sliep in het kookhuis. Inmiddels had Jan verkering met Hilligje Buis uit Blankenham. Eens in de 14 dagen ging hij naar huis. Zaterdagmiddag weg, en maandagmorgen terug met de fiets. Naar de kerk, protestants Nieuw Heeten viel ook toen al onder Okkenbroek, ging Jan bij evangelist Nieuwenhuis in Okkenbroek. 

Jan komt op 6 december 1923 in Okkenbroek wonen. Hij gaat in de kost bij evangelist Nieuwenhuis. Hilligje Buis (* 7 januari 1899 - † 04 februari 1967) trekt, nadat zij op 1 mei 1924 in Kuinre in de echt zijn verbonden, op 21 mei 1924 bij hem in. Een trouwfoto van het jonge bruidspaar wordt niet meteen op de dag van het huwelijk gemaakt. Pas wanneer ze, op de fiets want die moest ook mee verhuizen, vanuit Blankenham, naar Okkenbroek gaan laten ze in Zwolle bij atelier Z. Egeler aan de Nieuwe Markt in Zwolle een trouwfoto maken. De seringen die Hilligje als bruidsboeket heeft zijn bloemen die de fotograaf voor handen had. Samen verhuizen ze niet veel later, 10 juni 1924, naar de tuinmanswoning, OK58 (Okkenbroekerveldweg 5) die tot dat moment bij de villa hoorde. De villa met alle opstallen werd verkocht waarna Jan en Hilligje zich in het tuinmanshuis vestigden waar eerder de familie Van der Wal had gewoond. Kloosterboer stond, dankzij bemiddeling van Nieuwenhuis die je dat wel kon toevertrouwen, borg voor het prille echtpaar. Het huis, waar zoon Wiebe nog steeds woont, bestond toen uit een bedstee, een kamer, boven een slaapkamer met daaronder de keuken en rechts de timmerwerkplaats. Ernaast een schuur met sikken erin en opslag voor het timmerhout er boven.

Naast het erf van Van Ens stond het koetshuis waar sinds november 1924 Jan Willem Stoevenbelt met zijn vrouw Heintje Meilink woonde. Toen het koetshuis, waar Stoevenbelt zijn slachterij had, in december 1925 afbrandde bood Van Ens de Stoevenbelt’s een aantal weken onderdak waarna ze tijdelijk in het slachthuis zijn gaan wonen. Jan Willem had al vroeg telefoon en ook een vrachtwagen. De tekst is bij velen uit die periode in het geheugen gegrift. Op de linkerzijde: Lux doet de wol niet krimpen, en aan de andere kant Rimo (?) Voor de gezins en fijne was.

In september 1929 werd er voor het eerst een school- en volksfeest gehouden in Okkenbroek. Aanvankelijk zeer primitief van opzet. De meesters Veurtjes en Nieuwenhuis hadden het niet zo op een draaimolen en kermismuziek. Zo kwam het dat de schooljeugd genoegen moest nemen met een paard van Smids Bats (Overmeen) dat de door Jan van Ens gemaakte draaimolen in beweging moest brengen. De Christelijke muziekvereniging van Colmschate verzorgde de muziek. Johan Struik beschrijft in Uut den Umtrek, dat de koning, in het midden van de draaimolen het kostbaarste onderdeel moet zijn geweest. Op de kermis stond Fuick met een kraampje met rookartikelen en snoep. Co ter Horst met alcoholvrije drank: Co nat en Fuick dreuge.

De ouders van Jan van Ens, Wiebe van Ens (* 3 oktober 1869 - † 20 februari 1956) en Trijntje Van Ens – Brandsma (* 3 november 1875 - † 7 april 1958), komen op 1 februari 1928 bij Jan en Hilligje inwonen. Jan en Hilligje hebben inmiddels twee kinderen zoon Wiebe Lambert (*12 april 1925) en dochter Roelofje (* 3 april 1927). Op 10 maart 1931 wordt een tweede dochter, Trijntje, geboren. Reden voor Jan van Ens in 1932 het huis aan wat nu de Okkenbroekerveldweg 3 is voor zijn ouders te bouwen. Wiebe van Ens ging jaren met manufacturen van Schuppert uit Holten langs de deuren in en rondom Okkenbroek. Anno 2014 woont Tiny Otten-Van Ens, dochter van Jan en Hilligje, in deze door haar vader gebouwde woning. Behalve een woning voor zijn ouders dragen meer huizen de handtekening van timmerman Van Ens in Okkenbroek en omgeving. Onder andere het huis van Janna Volkerink-Brinkman aan de Koerselmansweg. Het timmerwerk van het huis van Frits Smit (Borgelinkshof), gebouwd in opdracht van evangelist Nieuwenhuis, is van de hand van Jan van Ens. Ondertussen was Jan van Ens ook nog doodgraver op de in 1928 in gebruik genomen begraafplaats van Okkenbroek. In de kerkenraadvergadering van 23 augustus 1928 wordt gesproken over instructies voor de doodgraver Van Ens. Op 14 mei 1930 hebben de bestuurderen het erover dat Van Ens zijn eervol ontslag nog niet heeft gekregen. Dit zal zo spoedig mogelijk worden verleend. Als timmerman maakte Van Ens voor veel overledenen de kisten. Meest van eikenhout. Dat was nachtwerk. De zwarte verf werd met behulp van lampen gedroogd. Mevrouw Van Ens werkte de kist af met zwart lint en een kussentje. Als de drie kinderen van het gezin naar bed gingen waren vader en moeder in dat geval daarna tot die in de nacht bezig om de kist in orde te maken.

Nadat Van Ens in zijn jeugdige jaren al een steentje had bijgedragen aan de bouw van de kerk in Blankenham en Nieuw Heeten was in 1936 de kerk in Okkenbroek zijn werkdomein. Hij was de timmerman die de preekstoel met kerkenraadbanken passend voor de in 1904 gebouwde kerk in Okkenbroek maakte. De kansel kwam uit een kerk in Oldenzaal en lag opgeslagen in Denekamp. Nadat het daar enige tijd had gelegen werd de kansel met fraai houtsnijwerk geschonken aan Okkenbroek. Aan Van Ens de eervolle taak de door H. Freijtag uit Bentheim (DLD) vervaardigde preekstoel passend te maken voor de kerk in Okkenbroek. Van Ens wordt daarover in een boekwerk dat is uitgegeven in 2004 ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan van de kerk geciteerd: “De preekstoel en alles zat dik onder de verf en de verflaag zou door een kunstschilder er af gedaan worden, waar ik echter geen aangename maat aan had. Hij had meer zin in praten dan in werken en dan op een ander zijn werk aanmerkingen maken. Toen ik met het werk bezig was, kwam er net bericht dat prinses Juliana en prins Bernard gingen verloven en ik heb toen een vaasje met goudsbloemen op de preekstoel gezet.”

Jan van Ens had juist toen de oorlog uitbrak, 3 kippenhokken gebouwd met 300 kippen er in, om daar een bijverdienste door te krijgen. Maar al spoedig bleek dat het voer erg schaars werd, en de kippen moesten worden opgeruimd, en dat was dan “vanwege de oorlog” een grote schadepost. Het waren jonge hennen die net aan de leg waren, een kip op z’n best, en die moesten toen worden geslacht. Mevrouw Van Ens heeft er veel van in de weck gedaan, maar er zijn er ook verkocht voor een lage prijs. Als er een kosthuis gezocht werd in Okkenbroek dan wist men de weg naar het huis van de familie Van Ens te vinden. Albert Schaap, timmermansknecht uit Oldemarkt, was de eerste kostganger. Hij verbleef van 9 november 1926 tot 11 mei 1927 bij het prille echtpaar waarna Schaap verhuisde naar OK 52 (Fuijck). Onderwijzeres Johanna Berendina Slijper (* 11 oktober 1908) volgde hem op 1 februari 1931 op. Ook juffrouw Hoeksema vond bij Van Ens een goed kosthuis. Mede door de oorlog was zij tien jaar bij Van Ens in de kost. Bosarbeider die in het Oostermaat werkten of wegwerkers die hun steentje bijdroegen aan de verharding van de wegen vonden eveneens bij Van Ens een goed kosthuis.

Jaren lang heeft Jan van Ens in Okkenbroek als lantaarnopsteker licht in de duisternis gebracht. Tweemaal daags trok Van Ens erop uit. In de avonduren de olielamp aansteken en in de ochtenduren om de lampen te doven. Op 14 november 1959 komt daaraan een einde als burgemeester Crommelin van de gemeente Diepenveen een oude straatlantaarn laat zaken en de elektrische straatlantaarns inschakelt. Jan van Ens ging als lantaarnopsteker met pensioen. 

Vrouw naast de man

Ook mevrouw Van Ens, Hilligje Buis, heeft haar steentje bijgedragen aan Okkenbroek. In 1951 werd de dameskrans omgezet in de Hervormde Vrouwenvereniging. In het begin veranderde er niet veel. Doel en werkwijze bleven hetzelfde. Ook de leiding bleef in dezelfde handen als die van de dameskrans. Een bestuur werd in de eerste jaren niet gevormd. Mevrouw Van Ens-Buis was de leidster en bleef dat. Zij bleek een deskundige en bezielende leidster en het werk dat zij voor de vereniging deed was voldoende om de club te bestieren. Dit veranderde in 1959 toen besloten werd niet meer alle avonden aan breien te besteden. Één avond per maand werd een bijeenkomst gehouden met een ander programma: lezingen van spreeksters van buiten Okkenbroek over allerlei onderwerpen. Soms werd een avond verzorgd door de leden zelf. Met die activiteitenuitbreiding werd het eerste echte bestuur gevormd. Mevrouw Van Ens-Buis werd presidente, mevrouw Ludden secretaresse, mejuffrouw G. Klijn Velderman penningmeester. Leden van het bestuur waren de dames Stoevenbelt en Verdonk. Ook begon men toen met het jaarlijks organiseren van een uitje. Alkmaar was de plaats van bestemming van de eerste reis. Het officiële presidentschap van Van Ens-Buis duurde slechts een jaar. In december 1960 nam ze afscheid.

Zowel het echtpaar Van Ens-Buis als het echtpaar Van Ens-Brandsma is begraven in Okkenbroek.

_{BRON | Hetty Bieleman-Stoevenbelt, De Kerk van Okkenbroek 1904-2004, Tiny Otten - Van Ens, familie Fuchsthaller, Henk Stoevenbelt, SAB-Deventer, archief van de kerk.}