Op 17 april 1973 voltrekt zich een klein wonder. De Eerste Kamer gaat niet akkoord met de opheffing van de gemeente Diepenveen, waartoe Okkenbroek behoort. In 1998 volgt het onvermijdelijk: per 1 januari 1999 wordt de gemeente Diepenveen opgeheven en gaat op in de gemeente Deventer. Vanaf dat moment is het Okkenbroek, gemeente Deventer.

Al in WO II is er sprake van de opheffing van Diepenveen. Een grenswijziging waarbij Diepenveen, of een deel daarvan naar Bathmen gaat haalt het uiteindelijk niet. In de Provinciale Overijsselsche en Zwolsche courant : staats-, handels-, nieuws- en advertentieblad van 26 november 1940 wordt melding gemaakt van een door Gedeputeerde Staten van Overijssel ontworpen grenswijziging waarover een openbare raadsvergadering van de gemeente Bathmen, onder leiding van burgemeester Heminga wordt gesproken over de grenswijziging van Bathmen en Diepenveen. “…Wij willen er hierop wijzen, dat Bathmen in het geheel niet op Diepenveen is aangewezen, wel echter Diepenveen op Bathmen, vooral de dorpen Lettele en Okkenbroek, een gedeelte van Linde en van Oxe. Werd Bathmen bij Diepenveen gevoegd, dan zou van enkele gedeelten der gemeente de reis naar het gemeentehuis van Diepenveen 14 km bedragen, terwijl de grootste afstand naar Bathmen; gemeentehuis voor de verst-afwonenden hoogstens 7 km zou bedragen. Het gemeentehuis van Bathmen ligt dan ook ongeveer in het midden. Wat de leeftijden van de burgemeesters betreft, kunnen wij mededelen, dat die van Diepenveen ruim drie jaren ouder is dan die van Bathmen. Burgemeester en wethouders van Diepenveen beweren in hun advies, dat de gemeente Bathmen slechte één veldwachter bezit. Wij kunnen mededelen, dat er ook een rijksveldwachter is gestationeerd, terwijl er bovendien nog een rijksveldwachter dienst doet, die is aangewezen voor Diepenveen en Bathmen samen. Een voorstel ter beantwoording van de voorstellen van ged. staten werd mede overgelegd. Zowel het overgelegde rapport als het ontwerp van antwoord hadden de volle instemming van alle raadsleden. De heer Huiskamp was van mening, dat deze wijziging een keer moest komen. Voor de bewoners van Lettele en Okkenbroek achtte spreker de voorgestelde grenswijziging een uitkomst. Hij wees er nog op, hoe Bathmen o.a. bij Diepenveen aan dovemans deur klopte bij wegenverbetering naar Oude Molen en De Bannink, wegen in Diepenveen, door Bathmen onderhouden.” Van uitstel kwam ditmaal geen afstel. De opheffing van Diepenveen blijft de agenda bepalen. De laatste vier decennia van de vorige eeuw staan voor de zelfstandige gemeente Diepenveen in het teken van de strijd tegen opheffing. Als in 1956 het rapport Het Westen… en de rest van Nederland verschijnt staat de opheffing van Diepenveen op de agenda. Een jaren lange strijd volgt. Een strijd waarin ook Okkenbroek zich niet onbetuigd laat. Een strijd die eind zestiger, begin zeventiger jaren van de vorige eeuw voor een unicum zorgt. Daarover later meer.

Tijdens de ledenvergadering van Plaatselijk Belang Okkenbroek en Omgeving (PB) op maandag 25 maart 1968 waar burgemeester Crommelin één van de aanwezigen is, vraagt de heer Stoevenbelt aan de burgervader of er nog wat te doen is aan de opheffing van Diepenveen. Burgemeester Crommelin antwoordt dat het gemeente bestuur al het mogelijk zal doen om deze ramp te voorkomen. Hij stelt het zeer op prijs dat één van de eerste reacties tot instandhouding der gemeente uit Okkenbroek kwam. Een actiecomité tot behoud van Diepenveen wordt opgericht. Het comité stelt alle gemeenteleden in de gelegenheid om via een gestencilde brief, die slechts ondertekend behoeft te worden, bezwaar te maken bij Gedeputeerde Staten tegen de opheffing van Diepenveen. Het bestuur van PB besluit een bezwaarschrift in te dienen. In het voorstel wordt Diepenveen opgeheven en bij de gemeente Deventer gevoegd. Het kerkdorp Okkenbroek wordt in de plannen ondergebracht bij de gemeente Bathmen. Op de hearing te Schalkhaar op 17 november 1969 wordt PB vertegenwoordigd door de heren Nijkamp, Ludden en Bloemenkamp. Op de bestuursvergadering van PB van 9 maart 1972 wordt Repliek van de gemeente Diepenveen, waarin Diepenveen met de annexatieargumenten om bij Deventer te worden gevoegd de vloer aanveegt besproken. De strijd wordt heviger. Een mars naar het Binnenhof op woensdag 15 maart volgt. Een maar waar voor de laatste keer de burgers van Deventer en Diepenveen door de Vaste Kamercommissie der Staten Generaal wordt gehoord. Door een grootse manifestatie van alle verenigingen van Diepenveen hoopt het Actiecomité deze Kamercommissie te overtuigen van het bestaansrecht van Diepenveen. Namens PB nemen de voorzitter en secretaris deel aan de mars. Als op 6 september 1972 de Tweede Kamer het wetsvoorstel tot opheffing van de gemeente Diepenveen met slechts negen tegenstemmers aanneemt ligt het lot van Diepenveen in de handen van de Eerste Kamer. Wanneer de Landgeuzen uit Okkenbroek op hun ledenavond horen dat Okkenbroek bij Bathmen gevoegd gaat worden wekt dit grote woede op. Ze hijsen een afvalzak in de vlaggenpaal en zingen het Okkenbroeks volkslied. In Bathmen gaat B&W vlot akkoord met de toevoeging van Okkenbroek (en Lettele) aan de gemeente maar ook Bathmen moet wachten tot de instemming van de Eerste Kamer. Na verwachting zal de definitieve overgang van Okkenbroek in de loop van 1973 zijn beslag krijgen. Het is een zeldzaamheid als de Eerste Kamer haar eigen weg gaat en een wetsontwerp, waar de Tweede Kamer reeds „ja" tegen gezegd heeft, van de hand wijst.

Unicum
Dan voltrekt zich een klein wonder. Op 17 april 1973 verwerpt de Eerste Kamer het wetsvoorstel. De weigering van de Eerste Kamer om akkoord te gaan met de opheffing van Diepenveen is een unicum op het gebied van wetsontwerpen die gemeenten van de kaart vegen. Het is nog nooit gebeurd dat zo'n voorstel in de Senaat op zoveel verzet stuitte als het wetsontwerp Diepenveen. In het algemeen erkenden de senatoren de noodzaak om Deventer van een ruimere jas te voorzien. Zou dit niet gebeuren, dan lijdt het voorzieningenpeil van de oude stad aan de IJssel, waar de gehele streek - dus ook Diepenveen - van profiteert, onherstelbare schade, hadden de ministers Geertsema en Udink onheilspellend gezegd. De Eerste Kamer deinsde er echter voor terug om een levenskrachtige en natuurrijke gemeente op te offeren aan Deventer, dat met grote woningnood kampt. Het aanbod van Diepenveen om Colmschate ter beschikking te stellen van Deventenaren, werd door nagenoeg alle senatoren in dank aangegrepen om het wetsontwerp van de hand te wijzen. Deventer zou gered zijn en Diepenveen gespaard.
Midden jaren negentig blijkt de ‘overwinning’ van Diepenveen een pyrrusoverwinning. Andermaal staat het onderwerp herindeling hoog op de politieke agenda. Op 9 april 1997 stemt Provinciale Staten in met de uitbreiding van de gemeente Deventer en in het kielzog daarvan de opheffing van Diepenveen. De Tweede Kamer besluit op 19 februari 1998 tot samenvoeging van Deventer en Diepenveen en ditmaal ook Okkenbroek. De Eerste Kamer op haar beurt stemt, anders dan in april 1973 op 30 juni 1998 in met het voorstel tot opheffing. Op 1 januari 1999 hoort Diepenveen, met Okkenbroek, naar bijna twee eeuwen weer Deventer. Als bruidsschat of is het een doekje voor het bloeden, krijgt het Ons Centrum een grote opknapbeurt.

Okkenbroek rouwt

In een vol Ons Centrum neemt Okkenbroek op 19 december 1998 afscheid van Diepenveen en het gemeentebestuur. Met een gevarieerd programma voor jong en oud wordt ook voor Okkenbroek een groot stuk geschiedenis afgesloten. Zonder openingswoord wordt het publiek verzocht te gaan staan in de donkere zaal. Het spotlicht wordt gericht op het eind van de zaal waar een complete begrafenisstoet zich heeft opgesteld. Op treurmuziek van Genisis komt stoet naar voren. Voor en achter kleine engeltjes, gevolgd door een voorganger, de dragers en een doodgraver met de schop op de nek. Allen geheel in zwart, met klompen. Op het podium een kist bedekt met een zwart kleed. De voorganger richt zich tot ‘de familie’ met de woorden: “Toon ook uw immer sociale hart. Bedenk hoe prettig het voor Deventer moet zijn voor 12 maanden bij Okkenbroek te mogen horen! Laat ze ruiken aan een cultuur waarin criminaliteit niet aan de orde is, individualisering geen plaats heeft, waar wijkaanpak niet nodig is omdat ze daar de zaken zelf goed regelen, waar kinderen worden opgevoed met normen en waarden, waar rust en ruimte is om te leven en waar iemand nog iemand is! Laat uw manier van lezen zien aan een stad waar verbetering van de leefbaarheid nodig is.” Dan is het moment van afscheid nemen daar. De dragers verwijderen het zwarte kleed van de kist en zichtbaar wordt een grenspaal van de gemeente Diepenveen. Ter herinnering wordt de paal aangeboden aan PB die hiervoor een mooie plek in het dorp zal vinden als symbool van hoe het vroeger was. Na de begrafenis zorgt, op persoonlijke titel, Ab Haverslag voor een conference. Hij blikt met veel humor en steken onder water terug op de rol die de gemeente Diepenveen gespeeld heeft ten opzichte van Okkenbroek. Tekenaar Dick Bruijnestein verzorgt na de pauze een speciale ‘cursus’ sneltekenen waarbij blijkt dat hij zich behoorlijk heeft verdiept in het Okkenbroekse reilen en zeilen.

Lees HIER de rede die de voorganger tijdens de dienst uitsprak.

Reageren? Stuur een bericht naar Henk Sepers.

_{BRON | In de schaduw van de Stad, Archief Plaatselijk Belang Okkenbroek en Omgeving, diverse kranten (Deventer Dagblad) knipsels uit persoonlijke archieven, Ernst-Jan Nijkamp.}