Evangelist J.K. Nieuwenhuis richtte in de periode 1904-1927 de Zondagschool in Okkenbroek op. In de (ver)koop akte van het landgoed “De Groote Schaesberg” in 1960 verplicht de koopster zich ieder jaar een kerstboom te schenken aan de Zondagschool.

December 1904 werd de prachtige kerk van Okkenbroek in gebruik genomen. Even zoveel jaren werd in de kerk 'op de bult' Kerstfeest gevierd. Of al die keren een kerstboom in de kerk stond is niet met zekerheid vast te stellen. De meeste Okkenbroekers weten niet anders dan met Kerst staat er een grote boom in de kerk. 

In Uut den Umtrek beschrijft Johan Struik dat al in de periode van evangelist Nieuwenhuis (1904-1927) een kerstboom in de kerk stond: "...Het hoogtepunt was altijd het Kerstfeest waar wij ons al dagenlang op verheugden. Als wij dan die prachtig versierde grote kerstboom met de brandende kaarsen in de kerk zagen staan, waren wij vol bewondering. Hoe luisterden wij vol spanning naar het Kerstverhaal van Mr. Nieuwenhuis. Er moesten ook enkelen de Kerstgeschiedenis die we hadden geleerd opzeggen. Daarna volgde de traktatie van chocolademelk, zoveel als we maar lusten. We moesten elk een kopje van huis meebrengen, die dan door de helpsters werd vol geschonken..."

Toen de kerstboomtraditie begon werd de boom geschonken door de familie Ten Velde, eigenaar van het landgoed "De Grote Schaersberg". Op 11 maart 1960 verscheen Johannes ten Velde, landbouwer, wonende te Heeten, gemeente Raalte samen met Cornelis van den Heuvel, directeur van de landerijen der Verenigde Gestichten te Deventer voor notaris Pieter Frederik Nanninga. De heer Ten Velde verklaarde te hebben verkocht en thans in eigendom over te dragen aan de Stichting Het Burgerweeshuis en Kinderhuis, voor wie de heer Van den Heuvel verklaarde te hebben gekocht en bij deze in eigendom te aanvaarden: Het landgoed “De Groote Schaesberg” aan en nabij de Hagelsteeg te Heeten. In de akte worden, zoals het hoort, opgesomd de bedingen waaronder de koop en verkoop is geschied. Artikel 6H in de akte betreft een voor Okkenbroek belangrijke passage:

Sinds die dag wordt rond Kerstmis een kerstboom geplaatst uit de bossen van het Burgerweeshuis of haar rechtsopvolgers. Het was het begin van een traditie die tot op de dag van vandaag in stand is gehouden. Tegenwoordig wordt de boom in de kerk geplaatst. Deze boom komt niet meer specifiek uit de bossen van het Burgerweeshuis maar meestal uit een bos van het IJssellandschap. Het is vaak lastig een geschikte boom te vinden. Door de jaren heen lukt dat iedere keer toch weer. Uit verhalen uit de overleveringen is als ontbindende voorwaarde van toepassing dat wanneer Okkenbroek op enig ogenblik ergens anders een kerstboom haalt dat dan de verplichting voor het leveren van de kerstboom door het Burgerweeshuis of haar rechtsopvolgers komt te vervallen. In de akte wordt daarover echter met geen woord gerept.

Als de boom eenmaal is gerooid begint de klus om deze 4,5 meter hoge boom in de kerk te krijgen. Hiervoor wordt een raam uit de consistoriekamer genomen. Met passen en meten kan de boom, schuin, door de deur via de consistoriekamer in de kerk. Onder leiding van de ervaren kerstboomplanter, Wiebe van Ens, komt dit precisiewerk piekfijn in orde. In een speciekuip maakte Jan van Ens, de vader van Wiebe, in 1943 een standaard van hout "zonder bon". In de oorlogsjaren waren verschillende houtsoorten op de bon. Sinds die tijd staat de boom nog altijd stevig en veilig in deze standaard. Als dat allemaal zover is beging het versieren van de boom en worden, tegenwoordig, de lampjes erin gehangen.

Tot rond 1960 stonden echte kaarsen op de takken. Dat dit brandgevaarlijk is behoeft geen betoog. Emmers met water, dweilen op een lange stok stonden paraat in de nabijheid zodat, mocht het nodig zijn, een beginnnende brand in de kiem kon worden gesmoord. Het optuigen van de boom is en blijft een mooi en bovenal gezellig karwei. Een hoge ladder naast de boom. Allereerst wordt de grote ster in de top geplaatst. Dan volgen de, nu electrische, lampjes en tot slot de kerstballen. Daar worden de oude collectezakken die nog altijd als een stukje nostalgie in de kerk hangen, voor gebruikt. In het gezellige schijnsel van de lampjes wordt door jong en oud het Kerstfeest gevierd. De boom blijft staan tot 6 janauri, Driekoningen. Zo lastig het is de boom te plaatsen, zo eenvoudig gaat het verwijderen: de dennenboom wordt ter plekke in stukken gezaagd. 

Reageren? Stuur een bericht naar Henk Sepers.

_{BRON | Archief IJssellandschap, Uut den Umtrek, Fieke Haverslag-Ten Velde, Jan Bouwhuis, Ard Hoorneborg}